Phục Hồi Da Thâm Mụn: Bí Quyết & Phương Pháp Từ Chuyên Gia

1. Nguyên nhân hình thành thâm mụn

Thâm mụn hình thành do phản ứng viêm hoặc tổn thương da khi mụn lành. Quá trình này kích thích sản xuất melanin quá mức, làm vùng da bị tổn thương sẫm màu hơn so với vùng da xung quanh. Bản chất, thâm mụn không gây tổn hại đến da, là cách để cơ thể tự bảo vệ trước những tổn thương. Tuy nhiên, những vết thâm này là những mảng sắc tố tối màu sẽ khiến các chị em tự ti. Một số nguyên nhân gây hình thành thâm mụn. 

Nguyên nhân hình thành thâm mụn

1.1  Quá trình viêm và tăng sắc tố sau viêm (PIH) 

Quá trình viêm nhiễm do mụn là nguyên nhân chính gây thâm. Khi vi khuẩn xâm nhập nang lông, cơ thể sẽ kích hoạt phản ứng viêm và gửi bạch cầu đến vùng tổn thương. Quá trình này kích thích tế bào melanocyte sản xuất nhiều melanin hơn, dẫn đến hình thành vết thâm sau mụn

Cơ chế hình thành thâm mụn

1.2. Các yếu tố làm tăng nguy cơ thâm mụn

• Nặn mụn không đúng cách gây tổn thương sâu cho da

Thói quen nặn mụn không đúng cách làm trầm trọng thêm tình trạng thâm. Việc sử dụng tay không sạch hoặc kỹ thuật sai có thể đẩy vi khuẩn lan rộng, gây viêm nghiêm trọng hơn. Các vết xước từ móng tay hay dụng cụ không vô trùng tạo tổn thương mới, khiến vết thâm đậm màu và khó điều trị.

• Không điều trị mụn kịp thời khiến tình trạng viêm kéo dài

Tình trạng mụn kéo dài không điều trị kịp thời cũng khiến tình trạng thâm trở nên nghiêm trọng bởi. Những nốt mụn là những ổ viêm. Những ổ viêm này không được điều trị thì cơ  thể sẽ phát tín hiệu để gửi bạch cầu đến vùng tổn thương. Số lượng bạch cầu gửi đến càng nhiều đồng nghĩa với tế bào Melanocyte sản xuất melanin nhiều hơn do đó vết thâm sẽ nhiều và khó điều trị hơn.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ thâm mụn

• Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời làm tăng sắc tố da

Tia UV từ ánh nắng mặt trời ảnh hưởng mạnh đến vùng da đang hồi phục sau mụn. Khi tiếp xúc nắng, các tế bào melanocyte hoạt động mạnh hơn và sản xuất nhiều melanin như một phản ứng bảo vệ. Điều này khiến vết thâm trở nên đậm màu hơn sau khi tiếp xúc ánh nắng.

• Yếu tố di truyền khiến da dễ bị tăng sắc tố hơn

Ngoài ra, các yếu tố như di truyền, nội tiết tố, stress và chế độ ăn uống cũng có thể ảnh hưởng gián tiếp đến quá trình hình thành vết thâm thông qua việc tác động đến tình trạng viêm và khả năng hồi phục của da.

Vết thâm mụn có khả năng tự lành theo thời gian, tuy nhiên quá trình này không diễn ra nhanh chóng và thường mất khoảng thời gian khá dài từ vài tháng đến một năm hoặc thậm chí lâu hơn nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. 

Quá trình phục hồi da thâm mụn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như độ sâu của tổn thương, màu da tự nhiên của mỗi người, mức độ chăm sóc và bảo vệ da hàng ngày, tình trạng sức khỏe tổng thể cũng như độ tuổi của người bệnh. Vì vậy, để đẩy nhanh quá trình lành thâm, việc có một phương pháp chăm sóc phù hợp là rất cần thiết.

2. Các loại thâm mụn phổ biến

Có 2 loại thâm phổ biến là: Thâm đỏ (PIE) và Thâm đen (PIH). Thoạt nhìn, nhiều người nghĩ 2 loại thâm mụn này là như nhau nhưng trên thực tế nguyên nhân hình thành, cơ chế điều trị và phương pháp phục hồi da thâm mụn cũng khác nhau. Cùng Profiderm tìm hiểu tiếp nhé: 

Phân loại thâm mụn

2.1. Thâm đỏ (PIE - Post-inflammatory erythema)

• Xuất hiện ở người có làn da sáng màu: Thâm đỏ thường dễ thấy ở những làn da sáng màu. Tuy nhiên trên thực tế thâm mụn vẫn xuất hiện trên cả những làn da tối màu. 
• Do các mao mạch bị tổn thương sau viêm: Những mao mạch bị tổn thương kích thích khiến da xuất hiện những vết ban đỏ hoặc hồng.
• Cách điều trị: Thâm đỏ có thể tự chữa lành nhưng để rút ngắn thời gian lành thương và phục hồi da bạn có thể sử dụng những hoạt chất như Niacinamide, Cam thảo, Cúc la mã, Vitamin C. Ngoài ra bạn cũng có thể sử dụng phương pháp công nghệ cao là laser mạch máu để phục hồi da thâm mụn (PIE).  

2.2 Thâm đen (PIH - Post-inflammatory hyperpigmentation)

• Phổ biến ở người da sẫm màu: Thâm đen (PIH) thường dễ thấy ở những người da sẫm màu. Nhưng trên thực tế, những làn da sáng màu cũng có thể bị thâm đen nếu để tình trạng viêm mụn kéo dài.
• Hình thành do tăng sắc tố melanin: Thâm đen được hình thành do cơ thể nhận được tín hiệu tổn thương từ da nên đã gửi bạch cầu đến.  Quá trình này kích thích tế bào melanocyte sản xuất nhiều melanin hơn, dẫn đến hình thành vết thâm sau mụn.
• Cách điều trị: Tương tự như PIE, PIH cũng có thể phục hồi da thâm mụn bằng 2 phương pháp: Bôi thoa và công nghệ cao. Một số hoạt chất phục hồi da mụn hiệu quả bạn đọc có thể tham khảo là: AHA/ BHA, Vitamin C, Arbutin, Tranexamic acid. Ngoài ra, laser trị nám, PIL là những phương pháp công nghệ cao đã được kiểm nghiệm về hiệu quả bạn có thể tham khảo

3. Các phương pháp phục hồi da thâm mụn hiệu quả

Phương pháp phục hồi da thâm mụn

Như đã chia sẻ ở trên có 2 cách giảm thâm sâu mụn là:

• Phương pháp bôi thoa tại nhà
• Phương pháp điều trị công nghệ cao

Trên thực tế, bạn hoàn toàn có thể áp dụng 2 phương pháp này để quá trình phục hồi da thâm mụn diễn ra nhanh chóng hơn. 

3.1. Chăm sóc tại nhà

Với phương pháp chăm sóc tại nhà thì yếu tố quyết định khả năng phục hồi da thâm mụn là hoạt chất. Dưới đây là những hoạt chất đã được chứng minh về tính hiệu quả trong quá trình giảm thâm sau mụn

Hoạt chất giảm viêm

• Tranexamic Acid

Tranexamic Acid (TA) là một hoạt chất chống tiêu sợi huyết liên kết thuận nghịch với plasminogen và ngăn chặn sự chuyển đổi thành plasmin. Ngoài ra, TA còn làm giảm hoạt động các yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu, giảm các yếu tố gây viêm (các cytokine tiền viêm - IL-6, TNF-), đồng thời ngăn chặn hình thành sắc tố bằng cách ức chế hoạt động của plasminogen, do đó, TA được xem là hoạt chất bôi tại chỗ hiệu quả nhất cho PIE

• Vitamin C

Vitamin C có thể làm giảm ban đỏ trên da tiếp xúc với tia UV và làm sáng da. Do đó, hỗ trợ làm mờ những vết ban đỏ nhanh chóng

• Azelaic Acid

Azelaic Acid ức chế Tyrosinase nên sẽ đặc hiệu hơn trên nền PIH, nhưng do đặc tính kháng viêm của Azelaic đã phần nào làm dịu lại các phản ứng hình thành ban đỏ.

•  Niacinamide

Niacinamide là một dạng vitamin B3, có khả năng làm dịu phản ứng viêm của làn da, điều này trong PIE, giúp làm giảm sự hình thành ban đỏ trên da. Bên cạnh đó, Niacinamide còn là một hoạt chất cho tác động phục hồi trên làn da, tăng cường độ ẩm cho làn da, làm đều màu da.

Ngoài những hoạt chất trên, bạn có thể tham khảo thêm những nhóm hoạt chất Nhóm kháng viêm & làm dịu da: Niacinamide, Panthenol, Allantoin, Bisabolol, Chiết xuất rau má,....

Nhóm tăng cường vi tuần hoàn & làm bền thành mạch: Tranexamic Acid, Chiết xuất ruscus aculeatus, chiết xuất dẻ ngựa (Horse Chestnut Extract), Vitamin K, Caffeine....

Nhóm chống oxy hóa: Vitamin C, Vitamin E, Ferulic Acid, CoQ10, chiết xuất trà xanh.....

Nhóm hỗ trợ tái cấu trúc da: Peptides (Matrixyl®, copper peptides), Hyaluronic Acid,...

Nhóm tái cân bằng hệ vi sinh & hàng rào da: Prebiotics/probiotics (như Yogurtene® Balance), Ceramides, cholesterol, acid béo thiết yếu

Lưu ý: Sử dụng với nồng độ phù hợp, thoa vào buổi tối và luôn kết hợp kem chống nắng ban ngày

• Kem chống nắng: Ngăn ngừa tia UV kích thích tăng sắc tố. Bắt buộc sử dụng hằng ngày, kể cả khi trời râm hoặc ở trong nhà
• Chế độ ăn uống, sinh hoạt: Ngủ đủ giấc, ăn nhiều rau xanh, hạn chế đồ ngọt và dầu mỡ để cải thiện sức khỏe làn da

Ví dụ cụ thể: Lịch chăm sóc da buổi sáng và tối cho người bị thâm mụn, bao gồm sữa rửa mặt dịu nhẹ – toner – serum – dưỡng ẩm – chống nắng.

3.2. Phục hồi da thâm mụn tại phòng khám da liễu

Tại phòng khám , bạn có thể áp dụng các liệu pháp công nghệ cao hoặc chuyên sâu để phục hồi da thâm mụn như:

• Laser mạch máu (PDL): Laser nhuộm xung (Pulsed Dye Laser) nhắm vào các mao mạch giãn nở, giảm đỏ hiệu quả. Theo Lasers in Surgery and Medicine (2021), PDL có tỷ lệ cải thiện PIE lên đến 70-80% sau 3-5 buổi.
• Liệu pháp ánh sáng (IPL): Giảm đỏ và cải thiện cấu trúc da thông qua tác động nhiệt chọn lọc.
• Laser: Loại bỏ lớp thượng bì sẫm màu, kích thích tái tạo da
• Peel da hóa học: Sử dụng axit nồng độ cao để làm mới lớp da trên cùng
• Micro-needling: Tạo vi tổn thương siêu nhỏ kích thích tăng sinh collagen và làm mờ thâm

4. Lưu ý khi phục hồi da thâm mụn

Quá trình phục hồi da thâm mụn thường không diễn ra trong thời gian ngắn. Thậm chí lên đến 1 năm hoặc dài hơn tuỳ vào khả năng tổn thương của bạn nhưng dưới đây là một số lưu ý chuyên gia Profiderm khuyến cáo để quá trình phục hồi da thâm mụn an toàn, hiệu quả và khoa học: 

• Kiên trì và tuân thủ đúng liệu trình: Không nên thay đổi sản phẩm liên tục. Mỗi sản phẩm cần có thời gian để phát huy tác dụng. Do đó, bạn không nên nóng vội mà thay đổi sản phẩm liên tục. Hơn nữa, hành động này cũng có thể khiến da bị kích ứng và làm quá trình phục hồi da thâm mụn bị cản trở. Thông thường,  cần 8–12 tuần để thấy kết quả rõ rệt.
• Kiên trì và tuân thủ đúng liệu trình: Không tẩy tế bào chết quá nhiều, không tự ý nặn mụn. Làn da sau khi bị mụn thường rất yếu và mỏng manh vì vậy những loại tẩy tế bào chết quá mạnh, nồng độ acid cao làm da dễ bị tổn thương và hàng rào bảo vệ da bị suy yếu
• Tham khảo ý kiến chuyên gia: Đặc biệt khi da có nhiều vết thâm kéo dài, da nhạy cảm hoặc dị ứng. Làn da lúc này rất mỏng manh. Vì vậy, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia khi dùng bất kể phương pháp bôi thoa hay điều trị công nghệ cao

Một khách hàng của Profiderm bị thâm mụn kéo dài 6 tháng, đã cải thiện đáng kể sau khi được chuyên gia Profiderm hướng dẫn chăm sóc da hằng ngày với Oxy white Cream C và Acnotin Fluid

5. Các sản phẩm giảm thâm sau mụn hiệu quả

Profiderm gợi ý bạn những sản phẩm luôn được xếp hạng Top hỗ trợ quá trình phục hồi da thâm mụn hiệu quả 

5.1 Oxy white Cream Serum C

Oxy White Cream C nổi bật với bảng thành phần được tuyển chọn kỹ lưỡng, cung cấp cho làn da những dưỡng chất thiết yếu nuôi dưỡng và tái tạo làn da từ sâu bên trong.

Oxy White Cream Serum C - Phục hồi, làm sáng da thâm mụn

Với công nghệ OxyForce® giúp vận chuyển các phân tử oxy tinh khiết vào sâu trong lớp biểu bì, thúc đẩy hô hấp tế bào, tăng cường thanh lọc và thải độc cho làn da, kích thích quá trình tái tạo tế bào. Kết hợp với tổ hợp 3 dẫn xuất từ Vitamin C: Tạo thành tấm khiên vững chắc giúp bảo vệ làn da tối ưu trước gốc tự do gây hại, xóa mờ những vết thâm sạm và hạn chế tối đa chùng nhão, chảy xệ, lão hóa trước thời gian.

Bên cạnh đó, Melaclear™ 2 NP: là hoạt chất tiên tiến được thiết kế với cơ chế tác động hiệp đồng, nhắm mục tiêu toàn diện vào chuỗi phản ứng sinh hóa của quá trình tổng hợp melanin, mang lại hiệu quả vượt trội trong việc cải thiện sắc tố da bằng cách ức chế sản xuất melanin, tăng cường loại bỏ tế bào sừng hóa và bảo vệ chống oxy hoá.

5.2: Acnotin Fluid

Acnotin Fluid - Sữa dưỡng cân bằng và phục hồi da thâm mụn

Acnotin Fluid là sữa dưỡng dịu nhẹ giàu lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh trên bề mặt da.

Acnotin Fluid hoạt động theo cơ chế kép. Một mặt tác động vào các nguyên nhân gây mụn, bình thường hóa sinh lý làn da nhờ Matmarine™ G giúp giảm hoạt động tuyến bã nhờn, hạn chế tích tụ dầu thừa; Pixalia® cân bằng hệ vi sinh, hỗ trợ ức chế hoạt động của C.Acnes….

Mặt khác, sữa dưỡng sở hữu các hoạt chất tăng sinh, thúc đẩy sản xuất collagen chất lượng cao khắc phục sẹo mụn, dưỡng ẩm và phục hồi chuyên biệt cho tuýp da mụn, hỗ trợ khôi phục hàng rào bảo vệ da, tăng cường sức đề kháng

Kết luận

Thâm mụn là nỗi lo của rất nhiều người. Nhưng chúng hoàn toàn có thể cải thiện nếu bạn kiên trì và chọn đúng phương pháp. Hãy bắt đầu từ hôm nay, chăm sóc làn da của bạn với sự kiên nhẫn và khoa học. Và trên hành trình đó, Profiderm luôn đồng hành cùng bạn trên hành trình phục hồi da thâm mụn. Vậy nên, bạn cảm thấy bối rối trong lựa chọn sản phẩm hay phương pháp điều trị, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến từ bác sĩ da liễu để có lộ trình phục hồi tối ưu nhất.